Grootser dan sterren of zonnen,
Reist gij, o ziel, met sprongen vooruit;
Welke liefde dan die van u en ons kan zich verder verbreiden?
Welke aspiraties en wensen overtreffen de uwe en onze, o ziel?
Welke dromen van het ideale? Welke plannen tot zuiverheid, volmaking, kracht?
Welke opgewekte bereidheid om voor anderen alles op te geven?
Voor anderen alles te doorstaan?
 
— Walt Whitman,
Passage to India
Wie was ik?
Reïncarnatie-therapeut Louis de Bie trok met het KRO-programma Wie was ik? bijna een miljoen kijkers. Drie vrouwen, ex-cliënten, beschuldigden hem daarna van misbruik. De KRO is door de affaire in verlegenheid gebracht. Verslag van Weert Schenk en Ellen de Visser. [Met toestemming overgenomen uit de Volkskrant van 3 oktober 2005]
I
n de tot therapieruimte omgebouwde garage achter zijn huis vertelt reïncarnatietherapeut Louis de Bie over de vrouw die hij van haar astma af hielp door haar te laten teruggaan naar een vorig leven. Ze bleek te zijn gestikt op de brandstapel. Zo gaat dat bij de meeste cliënten: ze komen omdat ze in hun onderbewuste iets voelen dat ze opgelost willen zien, omdat ze lichamelijke klachten hebben of gewoon verdriet. En bij hem knappen ze op. Over zijn werkwijze is hij nuchter, een gave heeft hij niet: ‘Jullie kunnen het ook.’
     In het midden van het lichte zaaltje heeft hij drie formica stoelen klaargezet; de gasten hebben op zijn verzoek witte tennissokken aangetrokken uit de mand bij de ingang. Zelf draagt hij blauwe sokken: kwestie van verschil tussen de kapitein en zijn matrozen zal hij later uitleggen. Het ruikt er naar wierook. In de hoek staat de van de televisie bekende ligstoel.
     Acht weken lang bracht De Bie voor het KRO-programma Wie was ik? geselecteerde kandidaten onder hypnose waarbij verhalen bovenkwamen uit een ver verleden. De presentator bezocht met hen de plekken die ze in trance hadden benoemd. De uitzendingen aan het begin van de zomer trokken zo’n negenhonderdduizend kijkers. De Bie, sinds 2001 fulltime therapeut, zag zijn faam groeien.
     Maar die populariteit is aan het wankelen gebracht nu drie vrouwen ernstige beschuldigingen tegen hem hebben geuit. Kirsten zou veertien jaar geleden door De Bie zijn misbruikt en mishandeld. Ook haar zus Karin zegt door hem te zijn misbruikt. Een derde vrouw, Esther, diende eind vorig jaar een klacht in bij de Nederlandse Vereniging van reïncarnatietherapeuten (NVRT), waarna De Bie een waarschuwing kreeg wegens grensoverschrijdend gedrag.
     De KRO, die een dag na de eerste uitzending door Kirsten werd gebeld, is door de beschuldigingen in verlegenheid gebracht. Paul Vertegaal, eindredacteur van Wie was ik?, zegt dat De Bie voor de opnames ‘heel nadrukkelijk’ is gevraagd of er ooit vervelende dingen waren gebeurd. ‘Het programma ging over een delicate materie. Negatieve ervaringen zouden gezien de publiciteit zeker openbaar worden.’
     ‘We voelden ons verantwoordelijk maar we konden weinig doen’, zegt Vertegaal. ‘Er lag geen aangifte. We konden de therapeut niet schuldig verklaren aan zaken die nooit waren bewezen.’ De klacht bij de beroepsvereniging kwam de omroep pas na de uitzendingen ter ore.
     Ondertussen liggen de vrouwen op ramkoers. Ze hebben hun verhaal, met de naam van De Bie, op internet gezet. Kirsten heeft een oproep geplaatst in kranten. De zussen zijn alsnog naar de Inspectie voor de Gezondheidszorg gestapt. Die onderzoekt de zaak.
     Louis de Bie ziet het met verbijstering gebeuren. cliënten beginnen af te zeggen. De lezing die hij op de Paravisie-beurs zou houden, ging niet door. De KRO is gestopt met het regelen van zijn pr en verwijst ‘voor de zekerheid’ geen geïnteresseerden meer door.
     De therapeut probeert zijn naam te zuiveren en heeft de zaak bij de politie Haaglanden neergelegd. Hij wil, om te beginnen, dat zijn naam van de website wordt gehaald. ‘Dit gaat te ver’, zegt hij. ‘Nu ik een bekende Nederlander ben geworden, proberen ze mij kapot te maken.’
     De vrouwen schetsen een beeld van een therapeut die hen volkomen afhankelijk maakte. Die bleef doorgaan met ‘ploegen in hun onderbewustzijn’ en niets deed met de angsten en extreme emoties die dat opriep. Door het ‘excessieve gepeuter’ in hun verleden en de talrijke hypnose-sessies verloren zij de greep op de realiteit.
     De psychiater bij wie Kirsten veertien jaar geleden terecht kwam, noteerde in de brieven aan de huisarts dat sprake was van een ‘psychotisch beeld’ ten gevolge van ‘intense hypnotherapeutische interventie, in marathonzittingen uitlopend’. Ze is nog altijd onder behandeling.
     De Bie hamert op het gemak waarmee hulpverleners door cliënten kunnen worden beschuldigd van misbruik. Hij is in zijn therapieruimte alleen met vrouwen, hij praat met ze over intieme onderwerpen en ja, hij raakt ze soms aan.
     Het komt voor dat iemand tijdens het herbeleven van een verkrachting verstijft en dan, hij doet de beweging voor, wil hij wel eens met een kussen of met zijn elleboog op de buik drukken, zodat het verdriet loskomt. ‘Spontaan kussen doe ik ook, en als cliënten ontroerd zijn, sla ik een arm om ze heen.’
De therapeut toont de bedankbrieven van tevreden cliënten. Als hij zo fout zou zijn, bedoelt hij, zouden er meer klachten moeten bestaan. reïncarnatietherapeuten worden vaak beschuldigd van het inprenten van fictieve herinneringen aan misbruik, zegt hij. ‘Ik noem de herinneringen van deze vrouwen fictief.’
     De Bie zegt dat hij met de vrouwen geen therapeutische relatie had. Met Kirsten had hij een liefdesaffaire, met Esther deelde hij een ‘zielsverwantschap’. Dat bevestigen de vrouwen. ‘Maar wat is verliefdheid als je zo afhankelijk bent’, reageert Kirsten. De vrouwen onderstrepen dat ze bij hem kwamen met een hulpvraag. ‘Hij had de touwtjes in handen.’
     In het verhaal dat Kirsten voor de Inspectie op papier zette, beschrijft ze hoe ze in zijn ban raakte. Hoe de therapie 24 uur per dag doorging en ze daarom bij hem moest intrekken. ‘Tijdens de talloze sessies hypnotherapie zocht hij waar mijn angsten vandaan kwamen: verkrachtingen in alle vormen en maten kwamen naar boven. Deze liet hij me letterlijk ondergaan.’ Volgens haar werd ze door hem geslagen en verkracht.
     ’Al snel was ik willoos en angstig maar dat was volgens hem een prima ontwikkeling. Ik was op weg naar de naakte waarheid. Hij kon me regelmatig niet meer uit trance halen waarop hij panikeerde en er bij mij op los begon te beuken.’ Ze zegt: ‘Het was nooit genoeg, er was niets meer van mezelf over. Ik was als een vogeltje voor de poes.’
     De Bie erkent dat hij een grote fout heeft gemaakt: hij werd, als therapeut, ‘strontverliefd’ op Kirsten. Ze kregen een relatie, zij trok bij het gezin in omdat ze thuis te angstig was, zegt hij. ‘Wij sliepen op zolder, mijn vrouw beneden. Ik schaam me daar achteraf diep voor.’
     Hij besloot te gaan scheiden, maar toen Kirsten vreemd gedrag begon te vertonen en de situatie hem boven het hoofd groeide, zette hij een punt achter de relatie.
     De psychose waarin ze terecht kwam, is ze nooit te boven gekomen. Ze slikt nog altijd medicijnen en ze is in de WAO beland. Aangifte heeft ze nooit gedaan, omdat haar psychiater haar zou hebben aangeraden de energie die ze over had voor haar herstel te gebruiken.
     De Bie: ‘Ik heb haar blijkbaar erg teleurgesteld door de relatie te verbreken. Maar ik heb haar niet de WAO in geduwd.’ Dat Karin ook vervelende ervaringen zou hebben opgedaan, noemt hij belachelijk. ‘Ik was verliefd op Kirsten en dan zou ik haar zus ook hebben aangerand? Karin kwam op aanraden van haar zus bij mij. Opmerkelijk dat ze nu samen ten strijde trekken.’
Karin zegt dat ze zich in de therapie te veel heeft laten welgevallen. ‘Maar ik dacht: het zal er wel bij horen. Uit schaamte heb ik er nooit wat mee gedaan. Ik ben een hoogopgeleide vrouw, hoe komt het dat je daar in trapt?’
     Volgens De Bie is hij met de twee zussen nooit teruggegaan naar een vorig leven. Hij gebruikte bij hen ‘bio-energetica’, zegt hij: ‘En daarbij kunnen inderdaad heftige reacties naar boven komen.’
     Esther kreeg al tijdens de behandeling twijfels over het doel van de hypnotherapie. Ze kwam bij De Bie terecht om een verklaring te vinden voor de oorlogsbeelden in haar hoofd. Er ontstond tussen hen ‘een warme vriendschap’; in drie maanden tijd stuurden ze elkaar honderden mails. Daarin vroeg ze hem of het niet vreemd was voor een therapeut om zo close met een patiënt om te gaan.
     Langzaamaan voelde ze zich door hem overspoeld. ‘Ik moest me totaal overleveren’, schrijft ze in de klacht die ze bij de NVRT indiende. Ze was bijna zover dat ze alle banden met haar dierbaren wilde verbreken. Het contact werd abrupt beindigd toen zij openlijk begon te twijfelen en hij haar ‘een schijterd’ noemde.
     Hij zegt dat ze zijn adviezen totaal verkeerd heeft begrepen. Haar paranormale gaven boeiden hem dusdanig dat hij van haar wilde ‘leren’. Van hem hoefde ze niet te betalen omdat hij vond dat hij haar therapeut niet was. ‘Nu probeert ze aan een aantal zaken een achterbaks, seksueel tintje te geven’, schrijft hij in zijn verweerschrift.
     Zij zegt dat ze de veelvuldige sessies met de beelden en angsten uit vorige levens nog niet te boven is. Hij is volgens haar veel te ver gegaan in het nabootsen van de herbelevingen. ‘Ik voel me gebruikt en gemanipuleerd. Ik ben gehersenspoeld als door een sekteleider.’
     De NVRT stelde haar in het gelijk. Tegen de uitspraak ging De Bie niet in beroep. Hij zegt dat hij rust wilde, voor beide partijen. Ook Kirsten stapte onlangs naar de NVRT. De Bie werd daarop opnieuw ontboden en merkte, naar eigen zeggen, dat ze haar nog geloofden ook. Daarop zegde hij zijn lidmaatschap op. Hij wil de verantwoordelijkheid volledig op zich nemen, zegt hij, en de NVRT niet in diskrediet brengen.
     De therapeut zegt dat hij zelf in therapie is gegaan, zoals de NVRT had bevolen, om te leren hoe de relatie tussen clint en therapeut behoort te zijn. Hij heeft ervan geleerd. ‘Ik heb die vrouwen blijkbaar tegen me in het harnas gejaagd. Dat moet ik mezelf aanrekenen. Er zit iets in mij dat woede oproept.’ Want meer dan dat is het niet, daarvan is hij overtuigd. ‘Ik weet dat ik geen schurk ben, dit is een wraakactie.’
     Van een onbeantwoorde liefde raak je niet in een psychose, reageert Kirsten. ‘Iedereen in mijn omgeving heeft me zien veranderen van een sterke vrouw in een labiele persoon. Dankzij sterke medicijnen heb ik mijn gevoelens op slot kunnen gooien maar sinds de eerste tv-uitzending is alles weer naar boven gekomen.’
     Esther waarschuwt voor de gevolgen van de zoektocht naar vorige levens. ‘Wees je ervan bewust dat de herinneringen daaraan niet voor niets weg zijn. Het biedt bescherming. Als de ellende die naar boven komt niet goed door de therapeut wordt opgevangen, kan het fout aflopen.’ De zussen willen vooral dat het De Bie wordt verboden nog therapie te bedrijven.
     Louis de Bie wijst erop dat de vrouwen al problemen hadden toen ze bij hem kwamen. ‘Bij mij is nooit iemand zonder goed gevoel de deur uit gegaan.’ Hij gaat zijn sessies voortaan op video opnemen, zeker als vrouwen worstelen met intimiteit of seksuele problemen.
     In vorige levens is hij een Griekse priesteres en een Middeleeuwse genezer geweest, weet hij, en in therapie heeft hij ontdekt dat hij ooit aan een kruis is genageld. Hij ziet een parallel met de huidige situatie.
6
© Fred Pruyn, oktober 2005